پوکی استخوان و تعویض مفصل لگن

تعویض مفصل لگن و ران از مهمترین راه های درمان درد شدید لگن در کسانی است که دچار تخریب مفصل ران شده اند.

با این حال بسیاری از بیمارانی که برای درمان سائیدگی شدید مفصلی و استفاده از مفصل مصنوعی بخصوص در سنین بالا به پزشک مراجعه میکنند این سوال را در ذهن دارند که آیا این جراحی با پوکی استخوان منافاتی دارد.

آیا من که استخوان های ضعیفی دارم و مبتلا به پوکی استخوان هستم میتوانم تحت عمل جراحی تعویض مفصل لگن قرار بگیرم. در این مقاله ابتدا در مورد پوکی استخوان کلیاتی را یاد میگیریم و سپس همراهی آن بار جراحی تعویض مفصل را بررسی میکنیم.

پوکی استخوان چیست

پوکی استخوان یا استئوپروز Osteoporosis بیماری است که در آن تراکم و قدرت همه استخوان های بدن کم میشود. استخوان ها یک داربست دارند که درون آنها سلول های استخوانی قرار میگیرند.

این داربست یک قسمت پروتئینی دارد که بصورت الیاف است و روی آن ماده معدنی هیدروکسی آپاتیت رسوب کرده است. در پوکی استخوان یا استئوپروز این داربست ضعیف میشود که نتیجه آن ضعف کلی استخوان های بدن است.

مهمترین عامل ایجاد کننده این بیماری کم بودن فعالیت بدنی است. شغل نشسته و ورزش نکردن و یک جا بودن موجب ضعیف شدن استخوان ها میشود.

پوکی استخوان بیشتر در خانمها و بعد از سن 50 سالگی شایع میشود ولی مهمترین عوامل زمینه ساز آن مصرف کم لبنیات و ویتامین دی و مصرف زیاد سیگار و الکل است. پوکی استخوان در مبتلایان به دیابت و روماتیسم و بیماری های کلیوی بیشتر دیده میشود.

پوکی استخوان در همه استخوان های بدن وجود دارد ولی در لگن و ستون مهره و مچ دست بیشتر از دیگر قسمت های بدن میتواند موجب بروز عوارضی مانند شکستگی شود.

آیا میتوان تعویض مفصل لگن را در بیمار مبتلا به پوکی استخوان انجام داد

در عمل جراحی تعویض مفصل لگن و ران قسمت های مختلف یک مفصل مصنوعی باید به استخوان متصل شوند و یا درون آن قرار گیرند پس طبیعی است که این استنتاج صورت گیرد که ضعف استخوان ها میتواند موفقیت آمیز بودن این جراحی را با مخاطره همراه کند.

با این حال بجز در موارد بسیار شدید پوکی استخوان میتوان جراحی تعویض مفصل ران به خوبی و با موفقیت انجام داد. این بدان معنی است که حتی یک استخوان با پوکی متوسط هم میتواند به خوبی قسمت های مختلف یک مفصل مصنوعی را درون خود جای دهد.

با این حال انجام تعویض مفصل در بیمار مبتلا به پوکی استخوان و استئوپروز باید با رعایت موارد و نکات خاصی باشد که در ادامه به آنها خوهم پرداخت.

پزشک باید به چه نکاتی توجه کند

برای کم کردن عوارض احتمالی بعد از جراحی تعویض مفصل لگن و ران و به منظور به حداکثر رساندن شانس موفقیت جراحی پزشک باید به نکات مهمی توجه کند که در زیر بعضی از آنها را توضیح میدهم

در بیماران مبتلا به پوکی استخوان یا استئوپروز احتمالی شکستگی استخوان های لگن و ران حین جراحی بالاتر از دیگر بیماران است. پس پزشک معالج باید با دقت و ملایمت با استخوان رفتار کرده تا احتمال این شکستگی ها کم شود

در مواردی که پوکی استخوان زیاد است میتوان برای اتصال بهتر و کم خطرتر مفصل مصنوعی از سیمان استخوانی استفاده کرد.

در این موارد معمولا قسمت پایه مفصل مصنوعی به توسط سیمان استخوانی درون کانال استخوان ران محکم میشود ولی برای اتصال کاپ پلی اتیلنی به استخوان لگن معمولا همچنان از کاپ های فلزی بدون سیمان استفاده میشود.

قبل و بعد از جراحی پزشک پزشک با استفاده از ویتامین دی و کلسیم و در صورت لزوم داروهای دیگر سعی میکند تراکم و قدرت استخوان ها را تا حدودی افزایش دهد.

بیمار باید به چه نکاتی توجه کند

قبل و بعد از جراحی تعویض مفصل ران بیمار مبتلا به پوکی استخوان باید نکات خاصی را رعایت کند تا از جراحی خود بهترین نتیجه را بگیرد. مهمترین این نکات عبارتند از:

بیمار باید عوامل دیگری که شدت پوکی استخوان یا استئوپروز را اضافه میکنند در نظر داشته و آنها را با کمک پزشک خود کنترل کند.

استفاده از سیگار و الکل را کنار گذاشه یا به حداقل برساند. مصرف لبنیات و پروتئین را افزایش دهد. کلسیم موجود در لبنیات و پروتئین برای ساخته شدن استخوان ضروری هستند.

در صورتیکه سطح خونی ویتامین دی او پائین باشد باید تحت نظر پزشک خود این ویتامین را مصرف کند.

بعد از عمل جراحی در اولین فرصتی که پزشک معالج اجازه داد شروع به راه رفتن کند و به تدریج میزان راه رفتن را بیشتر کند تا پس از چند ماه بتواند روزانه مسافت قابل قبولی را پیاده روی کند. راه رفتن میتواند موجب تقویت استخوان ها و قویتر شدن آنها گردد.

در حین راه رفتن باید تا موقعی که پزشک معالج لازم میداند از عصا کمک بگیرد تا احتمال زمین خوردن او کم شود. همچنین از داروهایی که حس تعادل را کاهش میدهند دوری کند و اگر مشکل بینایی دارد در اولین فرصت آن را درمان کند.

رعایت این عوامل احتمال زمین خوردن را کم میکنند و در نتیجه احتمال شکستگی کاهش میابد.

در کل میتوان گفت انجام جراحی تعویض مفصل لگن و ران در بیمار مبتلا به پوکی استخوان یا استئوپروز در غالب اوقات منعی ندارد ولی باید با احتیاط انجام شود.