گیر کردن تاندون در جلو یا کنار لگن از علل مهم و شایع درد لگن است که در بسیاری از مواقع میتواند پزشک را سردر گم کند و بیمار را مدتها بین مطب پزشکان مختلف سرگردان کند.
این بیماری اگر درست تشخیص داده شود به راحتی قابل درمان است و اگر تشخیص داده نشود میتواند موجب دردی شود که سالها بیمار را آزار دهد.
قبل از هر چیز باید قدری آناتومی بدانیم.
آناتومی تاندون های لگن
تاندون ها طناب های بافتی بسیار محکم و در عین حال قابل انعطافی هستند که در انتهای عضلات قرار دارند و به استخوان متصل میشوند.
در واقع غالب عضلات وقتی میخواهند به استخوان متصل شوند تبدیل به تاندون میشوند و بعد تاندون به استخوان متصل میشود. عضله نیروی خود را از طریق تاندون به استخوان منتقل میکند. تاندون قدری قابلیت ارتجاعی و کششی هم دارد.
در لگن عضلات بسیار زیادی وجود دارند پس تاندون های زیادی هم وجود دارند ولی همه آنها گیر نمیکنند و همه آنها مشکل زا نیستند. تاندون ها به شکل های مختلفی ممکن است مشکل ایجاد کنند. یکی از آنها ایجاد التهاب تاندون است که به آن تاندنیت میگویند.
در اینجا ما راجع به تاندنیت ها صحبتی نمیکنیم. صحبت ما در این مقاله راجع به گیر کردن تاندون به برجستگی های استخوانی لگن است. دو تاندون در لگن هستند که استعداد و شرایط گیر کردن به استخوان اطراف خود را دارند.
یکی تاندون عضله ایلیوپسواس است. این تاندون در کشاله ران قرار و در جلوی مفصل ران قرار گرفته است و دیگری تاندون مشترک عضلات گلوتئال و تنسور لگن است که در کنار لگن بصورت یک نوار پهن درآمده و به آن ایلیوتیبیال باند میگویند.
مکانیسم گیر کردن تاندون لگن چیست
تاندون به برجستگی های استخوانی که از کنار آنها عبور میکند گیر میکند. تاندون عضله ایلیوپسواس از جلوی استخوانی به نام پوبیس در جلوی لگن خاصره عبور میکند. در بالای این استخوان یک برجستکی کوچک قرار دارد. تاندون از کنار این برجستگی عبور میکند.
گاهی اوقات تاندون در حین حرکات به سمت چپ یا سمت راست این برجستگی میرود. در حالات معمولی این جابجایی ها اصلا به توسط بیمار حس نمیشود ولی گاهی اوقات حس میشود و این حس دردناک هم هست.
گاهی اوقات تاندون ایلیوپسواس تحت کشش زیاد قرار میگیرد و آسیب میبیند. این آسیب موجب التهاب تاندون میشود.
التهاب تاندون موجب میشود حرکت آن روی استخوان دردناک شود و گاهی این حرکت روی برجستگی استخوانی با صدا هم همراه است. مثل این است که مفصل صدای تقه میدهد.
این صدا ممکن است در بعضی حرکات مفصل ایجاد شود. مثلا موقعی که شخص میخواهد از پله بالا و پایین برود یا سوار ماشین شود یا شلوارش را بپوشد این درد در کشاله ران احساس میشود یا صدا احساس میشود.
تاندون دیگری که میتواند گیر کند همان ایلیوتیبیال باند یا نوار ایلیوتیبیال است. این نوار در کنار لگن قرار دارد.
در بالاترین قسمت استخوان ران یک برجستگی توپ مانند به نام سر استخوان ران قرار دارد که درون حفره استابولوم قرار میگیرد و مفصل ران را درست میکند. در زیر سر استخوان ران دو برجستگی استخوانی وجود دارد که به آنها تروکانتر میگویند.
تروکانتر کوچک که در سمت داخل قرار گرفته و تاندون ایلیوپسواس به آن میچسبد و تروکانتر بزرگ که در سمت بیرونی قرار گرفته است و تاندون گلوتئال به آن میچسبد.
نوار ایلیوتیبیال از کنار یا میشود گفت از روی تروکانتر بزرگ عبور میکند و البته اتصالی به آن ندارد. گاهی اوقات در حین حرکت کردن ران و راه رفتن این نوار به جلو و عقب تروکانتر بزرگ حرکت میکند. معمولا این حرکت اصلا حس نمیشود ولی گاهی اوقات حس میشود و این حس با درد همراه است.
گاهی وقت ها این نوار آسیب میبیند و ملتهب میشود و حرکت آن بر روی تروکانتر برای بیمار موجب احساس دردی میشود که ممکن است همراه با یک احساس جابجایی در لگن همراه باشد.
بیمار ممکن است احساس کند لگن در حین راه رفتن درمیرود یا ممکن است احساس کند مفصل ران او در حین حرکت کردن ران دائم درمیرود و دوباره جا میرود. این احساس به علت حرکت کردن نواز ایلیوتیبیال به جلو و عقب تروکانتر بزرگ ایجاد میشود.
علائم گیر کردن تاندون لگن چیست
بسته به اینکه کدام تاندون لگن گیر کند مشکل بیمار متفاوت است. اگر تاندون ایلیوپسواس گیر کند بیمار دچار دردی در کشاله ران میشود. این درد معمولا در حین خم کردن ران بیشتر میشود.
کارهایی مانند شلوار پوشیدن یا سوار یا پیاده شدن از ماشین یا بالا و پایین رفتن از پله یا خم و راست کردن ران ممکن است با درد همراه باشد. درد ممکن است گاهی اوقات همراه با احساس یک صدا در جلوی لگن باشد که به صورت یک کلیک شنیده یا احساس شود.
درد در ناحیه لگن در صورتیکه شدید باشد موجب بد راه رفتن بیمار هم میشود.
اگر ایلیوتیبیال باند دچار مشکل شده باشد معمولا درد در قسمت کناری لگن احساس میشود. این درد معمولا در حین راه رفتن بیشتر احساس میشود و ممکن است با یک حس دررفتگی در لگن یا حس اینکه چیزی در لگن جابجا میشود همراه باشد.
تشخیص گیر کردن تاندون لگن
معمولا همه تصویربرداری ها در این بیماری نرمال و طبیعی است و همین عامل موجب میشود بیمار مدت ها بدون تشخیص بماند و درد او درمان نشود. تشخیص این بیماری بیشتر با شک پزشک متخصص به بیماری و معاینه او و رد کردن دیگر بیماری ها است.
درمان گیر کردن تاندون لگن
درمان این بیماری در غالب موارد انجام یک دوره نرمش های کششی است. باید تاندونی که مشکل دارد را با کمک نرمش های خاص در طی چند ماه اصلاح کرد. نرمش های کششی به تاندون کمک میکنند تا خاصی انعطاف پذیری به آن برگردد و التهاب آن کم شود.
در کنار این نرمش ها پزشک از داروهای ضد التهاب هم استفاده میکند. بندرت ممکن است برای کمک به کاهش التهاب از تزریق داروهای کورتیکواستروئیدی در اطراف تاندون هم استفاده شود.