دکتر مهرداد منصوری دکتر مهرداد منصوری. جراح لگن و مفصل ران
بیشتر مردم می‌دانند که سیگار کشیدن می‌تواند به ریه‌ها و قلب آنها آسیب جدی وارد کند، اما آیا می‌دانستید که سیگار کشیدن می‌تواند به مفاصل شما هم آسیب برساند؟ و آیا از خطر سیگار برای تعویض مفصل لگن آگاهی دارید؟
بیمارانی که پیش از جراحی تعویض مفصل سیگار را ترک نمی‌کنند، در آینده با احتمال بسیار بیشتری، نیاز به عمل مجدد خواهند داشت.
سیگار می‌تواند عوارض پس از جراحی تعویض مفصل مانند عفونت و دیر بهبود یافتن زخم را افزایش دهد. سیگار با مختل کردن جریان اکسیژن در خون و تشدید درد قبل و بعد از عمل سبب میشود که روند بهبودی بیمار به‌طور قابل ملاحظه‌ای دشوار شود.
اگر شما قرار است جراحی تعویض مفصل انجام دهید، جراح ارتوپد از شما درباره وضعیت کلی سلامتی و اینکه آیا سیگار می‌کشید یا خیر سؤال میکند. این موضوع به دلیل آن است که مطالعات مکرر نشان داده‌اند سیگار کشیدن به‌طور قابل‌توجهی خطر عوارض پس از جراحی را افزایش می‌دهد.
مکانیسم اثر سیگار چیست
سیگار با کاهش سطح اکسیژن‌رسانی در بافت‌ها، خطر عفونت و تأخیر در بهبود زخم را افزایش می‌دهد و موجب میشود بیمار پس از جراحی، با درد بیشتری روبه‌رو شود و روند بهبودی کندتری داشته باشد. تاثیر سیگار را میتوان بصورت زیر خلاصه کرد
- اختلال گردش اکسیژن در بافت‌ها: کاهش اکسیژن در خون، فرآیند ترمیم بافتی را کند میکند و بافت جراحی‌شده را در معرض آسیب قرار می‌دهد.
- افزایش درد پیش و پس از عمل: سیگار حساسیت گیرنده‌های درد را افزایش می‌دهد و تحمل بیمار را نسبت به درد کاهش می‌دهد.
- خطر بالای عفونت و تأخیر در بهبود زخم: بافت‌های کم‌اکسیژن، محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها هستند و روند ترمیم را مختل می‌کنند.
سیگار کشیدن از جنبه‌های مختلف بر ترمیم زخم اثر منفی می‌گذارد. دود سیگار حاوی مواد سمی متعددی است، از جمله نیکوتین، مونوکسید کربن و هیدروژن سیانید. نیکوتین جریان خون مغذی را به پوست کاهش می‌دهد و این امر می‌تواند باعث اختلال در ترمیم بافت آسیب‌دیده و ایجاد ایسکمی و کم خونی بافتی شود.
خطر انسداد مویرگ‌ها با لخته نیز بیشتر میشود؛ زیرا نیکوتین چسبندگی پلاکت‌ها را افزایش داده و تعداد گلبول‌های قرمز را کاهش می‌دهد. هیدروژن سیانید انتقال اکسیژن به سلول‌ها را مختل میکند و مونوکسید کربن نیز تأثیر مشابهی دارد و همچنین باعث کاهش متابولیسم میشود.
در فوریه 2017، ژورنال جراحی استخوان و مفصل (The Journal of Bone and Joint Surgery) نتایج یک پژوهش را منتشر کرد که نشان داد سیگاری‌ها در مقایسه با غیرسیگاری‌ها احتمال بیشتری برای نیاز به جراحی مجدد پس از بروز عفونت دارند.
نتایج نشان داده است که در بیمارانی که اکنون در حال کشیدن سیگار هستند نسبت به افراد غیرسیگاری، احتمال اینکه به دلیل عفونت بعد از جراحی نیاز به جراحی مجدد پیدا کنند 80 درصد بیشتر میشود.
برخی دیگر از عوارض سیگار کشیدن بر مفاصل عبارتند از:
- افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان، که استخوان‌ها را ضعیف میکند و خطر شکستگی را بالا می‌برد
- نیکوتین، تولید استخوان را کند میکند
- کاهش جذب کلسیم از رژیم غذایی. بدون کلسیم، استخوان‌ها شکننده می‌شوند
- تجزیه استروژن، که برای حفظ استحکام اسکلت هم در مردان و هم در زنان ضروری است
افراد سیگاری تقریباً دو برابر دیگران در معرض پارگی تاندون‌ها هستند. همچنین احتمال ابتلا به روماتیسم مفصلی و کمردرد با افزایش سن در افراد سیگاری بیشترمیشود.
آیا باید پیش از جراحی سیگار را ترک کرد؟
مطالعه‌ای که در سال 2017 بر روی خطر سیگار برای تعویض مفصل لگن انجام شده بود و در نشست سالانه آکادمی آمریکایی جراحان ارتوپد ارائه شد، گزارش کرد که ترک سیگار پیش از جراحی تعویض مفصل می‌تواند خطر عوارض پس از عمل را کاهش دهد.
این پژوهش در مرکز پزشکی NYU Langone نیویورک بر روی بیش از 500 بیمار سیگاری که تحت عمل تعویض مفصل زانو یا لگن قرار گرفته بودند انجام شد. حدود 100 نفر از آنها در یک برنامه ویژه برای کمک به ترک سیگار شرکت کردند.
افرادی که تا پایان در برنامه باقی ماندند، نتایج جراحی بهتری داشتند و میزان عوارض پس از عمل در آنها کمتر بود، از جمله کاهش بستری مجدد در بیمارستان، کاهش عفونت محل جراحی و کاهش لخته‌های خونی.
محققان به این نتیجه رساند که جراحان باید فعالانه بیماران سیگاری را به ترک سیگار پیش از جراحی تشویق کنند تا احتمال بهبودی کامل افزایش یابد.
اگر شما قرار است تحت عمل تعویض مفصل قرار بگیرید اگر سیگاری هستید، به شما قویا توصیه می‌کنیم سیگار را ترک کنید.
بسیاری از افراد سیگاری می‌گویند که می‌خواهند سیگار را ترک کنند و عمل جراحی فرصت مناسبی برای ترک سیگار است، زیرا این اقدام نه‌تنها به بهبود روند پس از جراحی کمک میکند، بلکه بر سلامت کلی شما هم تاثیر مثبت خواهد داشت.