راه رفتن بعد تعویض مفصل لگن

در غالب جراحی های تعویض مفصل و جاگذاری مفصل مصنوعی در ناحیه لگن، دانستن طریقه راه رفتن بعد از جراحی برای بیمار بسیار مهم است.

اینکه چه مدت بعد از جراحی میتواند راه برود، چه وقت میتواند عصا را کنار بگذارد و چه موقع میتواند راحت راه برود و راه رفتن او چگونه خواهد بود برای او اهمیت دارد.

هرچه باشد از دلایل مهم او برای جراحی بد راه رفتن بوده است.

اصول کلی راه رفتن بعد از جراحی

بسته به موقعیت، پزشک به بیمار اجازه میدهد روز بعد از جراحی هر دو پایش را بر زمین گذاشته و راه برود.

در بعضی بیماران هم ممکن است اجازه راه رفتن به بیمار داده نشود و بسته به شرایط ممکن است به بیمار اجازه داده شود یک یا دو یا سه ماه بعد از جراحی هر دو پا را بر زمین گذاشته و راه برود.

با این حال همه بیماران میتوانند یکی دو روز بعد از جراحی با واکر راه بروند. راه رفتن با واکر به نحوی که پای عمل شده بر روی زمین فشار داده نشود برای همه بیماران نه تنها آزاد است بلکه لازم و اجباری است ( مگر اینکه پزشک به عللی این کار را صلاح نداند).

ولی اینکه آیا بیمار میتواند در حین راه رفتن با واکر پای طرف عمل شده را بر زمین فشار دهد یا نه، همانطور که گفته شده بسته به بیمار و نوع عمل جراحی متفاوت است. در این موارد باید به توصیه پزشک معالج عمل کرد.

در راه رفتن بعد تعویض مفصل توجه به نکات زیر ضروری است

بیمار تا چند هفته بعد از جراحی بیمار باید از واکر یا عصای زیر بغل استفاده کند. تا وقتی حرکت و قدرت عضلات اطراف مفصل ران وی خوب نشده، احتمال زمین خوردن او زیاد است و بالا و پایین رفتن از پله ممکن است خطرناک باشد.

هر وقت احساس کرد راه رفتن روی زمین صاف و مسطح برای او راحت است میتواند از پله هم بالا و پایین برود.

بیمار باید حداقل هر یک ساعت یکبار از روی صندلی یا تخت بلند شده و راه برود. نشستن به مدت طولانی نه تنها موجب ضعیف شدن عضلات میشود بلکه احتمال بروز لخته در ساق پا را بیشتر میکند. تا جایی که میتوانید راه بروید.

در صورتیکه پزشک معالج اجازه وزن گذاشتن روی پای عمل شده را به بیمار بدهد وی میتواند بتدریج فعالیت های روزانه معمول در منزل را شروع کند. هرچه سریعتر کارهای معمول خانه را شروع کنید.

بیمار طبق یک برنامه منظم باید هر روز مقدار معینی ( البته با نظر پزشک خود) در منزل راه برود. باید هر روز زمان و مسافت راه رفتن بیشتر شود و بهتر است در صورت امکان بعد از مدتی هر روز مدتی در خارج از منزل هم راه پیمایی داشته باشد.

چه موقع میتوانم راحت و بدون لنگش راه بروم

این بستگی به نوع خرابی مفصل شما و نوع جراحی شما و توان عضلانی شما دارد و پاسخ این سوال برای هر بیمار متفاوت است.

برای یک فرد با سن متوسط و خرابی متوسط مفصل ران که جراحی خوبی برای او انجام شده و توان عضلانی معمولی دارد و خیلی به درد حساس نیست معمولا بیمار میتواند واکر یا عصا را بعد سه تا چهار هفته کنار بگذارد و بدون کمک راه برود.

البته بعد از کنار گذاشتن آنها تا مدتی لنگش هست. بعد از جراحی به بیمار ورزش های مخصوصی داده میشود تا عضلات اطراف لگن را تقویت کند. با تقویت این عضلات لنگش بتدریج کم میشود.

معمولا راه رفتن بیمار بعد از چهار تا شش ماه طبیعی خواهد شد. البته در بعضی بیماران قدری لنگش ممکن است بعد از جراحی باقی بماند.

در کسانی که دررفتگی مادرزادی در مفصل ران داشته اند یا قبل از جراحی کوتاهی زیادی در مفصل ران داشته اند یا تغییر شکل و تخریب مفصل ران آنها قبل از جراحی خیلی زیاد بوده است ممکن است لنگش بطور کامل از بین نرود و قدری از آن باقی بماند.

در زیر فیلم راه رفتن بعد از تعویض مفصل لگن تعدادی از بیماران را بعد از شنیدن سرگذشت آنها می‌بینید.

فیلم راه رفتن بعد از تعویض مفصل لگن

راه رفتن بعد از عمل تعویض مفصل لگن با واکر

روز بعد از جراحی فیزیوتراپ راه رفتن با واکر را به بیمار آموزش میدهد. هیچگاه بدون آموزش و بطور سرخود از واکر استفاده نکنید. نکات زیر شما را در استفاده بهتر از واکر یاری میکنند.

برای راه رفتن با واکر در حالت کاملا ایستاده محکم واکر را بگیرید طوریکه به هر دو دستتان به یک اندازه نیرو وارد شود. پای سالم را کاملا به زمین گذاشته بطوریکه نیروی وزنتان کاملا به آن پا اعمال شود.

پای طرف عمل شده را کاملا به زمین نفشارید و اجازه دهید با گرفتن واکر با هر دو دست، دست هایتان کار پای عمل شده را انجام دهند یعنی مقداری از نیروی وزنتان را به عوض اینکه پای عمل شده تحمل کند، دست هایتان تحمل کند.

اینکه چه مقدار از وزنتان را میتوانید بر روی پای طرف عمل شده بیندازید را پزشک ارتوپد معالج شما مشخص میکند.

ممکن است اصلا اجازه بر زمین گذاشتن پای عمل شده بر روی زمین را نداشته باشید و یا ممکن است پزشک به شما اجازه دهد تا حد تحمل پای خود را بر روی زمین فشار دهید.

سپس واکر را با هر دو دست از زمین بلند کرده و آن را کمی جلوتر قرار دهید. پس از آن اگر پزشک به شما اجازه وزن گذاشتن روی پای عمل شده را داده است آن را یک قدم به جلو بگذارید.

سعی کنید موقع گذاشتن پا به زمین اول پاشنه پایتان به زمین برسد. سپس پای سالم را به همین ترتیب به جلو آورده و در کنار پای عمل شده قرار دهید.

کاملا دقت کنید، موقعی که پای سالم میخواهد به طرف جلو بیاید باید از روی زمین بلند شود. در این حال باید مراقب باشید که اگر از دست هایتان استفاده نکنید تمام نیروی وزنتان روی پای عمل شده میفتد که درست نیست.

پس وقتی که پای طرف سالم در هوا است و در حال جلو آمدن است نیروی وزن باید به دو قسمت تقسیم شده و به دست راست و دست چپ وارد شود.

اگر پزشک اجازه گذاشتن وزن روی پای عمل شده را به شما داده است مقداری از وزن هم بر روی آن پا وارد میشود. به زبان دیگر در این موقعیت باید مقداری از وزن روی پای عمل شده و مقداری از وزن روی دست ها باشد.

در راه رفتن عجله نکنید و این مراحل را خیلی آرام انجام دهید. شما این نوع راه رفتن را قبلا تجربه نکرده اید و ممکن است ابتدا برای شما کمی مشکل باشد و مثل کودکی که تازه راه رفتن را یاد گرفته است باید در هر قدم که برمیدارید به این مراحل فکر کنید.

کم کم این مراحل ملکه ذهنتان میشود و میتوانید آنها را بدون فکر  کردن و سریعتر انجام دهید ولی تا رسیدن به آن مرحله آرامش خود را حفظ کرده و آرام راه بروید.

بعضی از بیماران ممکن است تا یکی دو ماه بعد از جراحی احساس کنند پای عمل شده قدری بلند تر از پای مقابل شده است. این احساس معمولا بتدریج از بین میرود.

راه رفتن با عصای زیر بغل یا عصای دستی

 در یکی دو هفته اول لازم است تا با واکر راه بروید. وقتی بعد از مدتی که تعادل و حرکت اندام و قدرت عضلات بهتر شد میتوانید بجای واکر از عصای زیر بغل و سپس از عصای دستی استفاده کنید.

استفاده از پله

 شما وقتی میتوانید از پله استفاده کنید که حرکت و قدرت مفصل ران شما خوب شده باشد. در ابتدا باید حتما از حفاظ ریلی کنار پله استفاده کنید و پله ها را یکی یکی بالا یا پایین بروید.

ارتفاع پله ها باید حداکثر 15 سانتیمتر باشد.  بهتر است بیمار تا چند ماه استفاده از پله را به تعویق بیندازد.

پیاده روی مستقل

برای راه رفتن بعد از تعویض مفصل به نکات زیر توجه کنید:

تا وقتی تعادل و قدرت کافی را بدست نیاورده اید از عصا استفاده کنید.

در ابتدا روزی 3 تا 4 بار و هر بار 5 تا 10 دقیقه راه بروید و بتدریج که قدرت شما افزایش یافت آن را به روزی 2 تا 3 بار و هر بار 20 تا 30 دقیقه افزایش دهید.

در نهایت سعی کنید راه پیمایی بصورت هفته ای 3 تا 4 بار و هر بار 20 تا 30 دقیقه را تا آخر عمر ادامه دهید.