درمان عفونت تعویض مفصل لگن

عفونت مفصل مصنوعی لگن بسیار نادر است ولی اگر ایجاد شود میتواند عواقب بسیار زیادی را به همراه داشته باشد. درمان این عفونت در موارد خفیف استفاده از آنتی بیوتیک و در حالات شدید عمل جراحی وسیع همراه با خروج مفصل مصنوعی است.

در این مقاله راجع به علل این عفونت، راجع به علائم آن، در مورد درمان آن و در باره راه های پیشگیری از آن مطالب مهمی را یاد میگیریم.

عفونت بعد از تعویض مفصل چرا ایجاد میشود

همه میدانیم علت ایجاد عفونت میکروب است. ولی این میکروب چگونه به محل جراحی میرود و موجب عفونت میشود.

میکروب ها ممکن است در زمان جراحی یا بعد از آن به روش های مختلف وارد بدن شوند.

ورود میکروب به بدن در زمان جراحی

یکی از راه های ورود میکروب به محل جراحی تعویض مفصل لگن، پوست بیمار است. بر روی پوست همه انسان ها بصورت طبیعی میکروب های زیادی وجود دارند.

قبل از شروع جراحی پوست بیمار کاملا به توسط محلول های ضد عفونی شستشو داده شده تا میزان باکتری های روی آن به حداقل برسند.

البته مقدار خیلی کمی از باکتری ها در سوراخ های غدد عرق یا سوراخ های محل رویش موها میمانند که در زمان جراحی آرام آرام به سطح پوست میایند.

این میکروب های روی پوست میتوانند در حین عمل به درون زخم جراحی رفته و به تدریج موجب بروز عفونت در آن شوند.

بعضی عفونت ها خیلی سریع خود را نشان میدهند. میکروب هایی که در حین جراحی وارد میشوند ممکن است یک ماه بعد از جراحی علائم عفونت را ایجاد کنند.

بعضی میکروب های دیگر رشد آرامی دارند و ممکن است در حین جراحی وارد شوند ولی علائم عفونت مفصل مصنوعی را سالها بعد از جراحی نشان دهند.

راه دیگر ورود میکروب به درون زخم جراحی از طریق میکروب های معلق در هوای اطاق عمل است. البته وسایل آلوده جراحی هم میتوانند موجب ورود میکروب شوند.

ورود میکروب به محل جراحی بعد از جراحی

گاهی اوقات محل جراحی در ابتدا کاملا پاک و تمیز است ولی بعد از مدتی میکروب ها از طریق خون خود را به آن میرسانند.

بطور مثال وقتی بیمار دچار عفونت ادراری یا پوستی است یا هر گونه عفونت دیگر در بدن است ممکن است میکروب ها خود را از محل عفونت به درون جریان خون انداخته و از طریق آن به محل مفصل مصنوعی برسند.

در محل مفصل مصنوعی میکروب ها به مفصل میچسبند و شروع به تکثیر کرده و موجب عفونت میشوند. پس این موارد از عفونت در ابتدا وجود نداشته و بعد از مدتی ایجاد میشوند.

به همین علت است که قبل از جراحی تعویض مفصل پزشک جراح سعی میکند هر عفونت احتمالی که در بدن وجود دارد را کشف و درمان کند.

بعد از جراحی هم اگر هر عفونتی در هر جای بدن ایحاد شود بیمار باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرده و آن را درمان کند و اجازه انتقال میکروب ها به محل پروتز لگن را ندهد.

متاسفانه میکروب ها در محل مفصل مصنوعی به فلز مفصل میچسبند و در اطراف خود یک سپر حفاظتی از جنس یک ژله مخصوص ایجاد میکنند.

گلبول های سفید بدن و آنتی بیوتیک ها از این سپر حفاظتی میکروب ها نمیتوانند عبور کنند و در نتیجه میکروب ها درون این سپر با خیال راحت به رشد و زندگی ادامه میدهند.

پس میبینیم که وقتی عفونت مفصل مصنوعی ایجاد میشود درمان آن میتواند بسیار سخت و مشکل باشد.

آیا ممکن است مفصل مصنوعی آلوده عامل عفونت باشد

خیر. اجزای مفصل مصنوعی در زمان جراحی مستقیما از درون پک های کاملا استریل خارج میشوند و کاملا تمیز و عاری از میکروب هستند و نمیتوانند عامل عفونت مفصل مصنوعی باشند.

آیا تکنیک جراحی میتواند عامل عفونت باشد

بله. هر چه آسیب وارد شده به بافت ها در زمان جراحی بیشتر باشد احتمال عفونت بیشتر میشود. میزان این آسیب ارتباط مستقیمی با مهارت جراح دارد.

هر چه مدت زمان عمل جراحی تعویض مفصل کوتاه تر باشد احتمال عفونت کمتر است. به همین علت است که در جراحی های رویژن که برای بار دوم انجام میشود و در جراحی های مشکل، احتمال عفونت بیشتر است

در کسانی که قبلا یکبار به هر علتی در محل لگن جراحی شده اند احتمال عفونت بیشتر است. علت اینست که در جراحی قبلی ممکن است میکروب ها درون زخم به حالت خاموش مانده باشند و در جراحی جدید فعال شوند و ایجاد عفونت کنند.

آیا وضعیت خود بیمار میتواند خطر عفونت مفصل مصنوعی را بیشتر کند

بله. در بیمارانی که به هر علتی سیستم دفاعی بدن آنها ضعیف شده است خطر عفونت محل تعویض مفصل بیشتر میشود.

بطور مثال در کسانی که مبتلا به بیماری های مزمن قلبی یا ریوی هستند، کسانی که نارسایی کلیوی یا کبدی دارند، کسانی که مبتلا به روماتیسم هستند و در کسانی که کورتون مصرف میکنند خطر عفونت بیشتر است

در کسانی که مبتلا به سرطان هستند یا شیمی درمانی میشوند خطر عفونت محل مفصل مصنوعی بیشتر میشود.

در کسانی که سیگار یا موارد مخدر مصرف میکنند، کسانی که دیابت دارند و در افراد چاق و با وزن زیاد یا کسانی که سوء تغذیه دارند هم خطر عفونت بالاتر است.

علائم عفونت مفصل مصنوعی لگن چیست

ممکن است این عفونت هیچ علامتی نداشته باشد.

یکی از مهمترین علائم عفونت مفصل مصنوعی لگن قطع نشدن ترشحات زخم جراحی است. بطور طبیعی زخم جراحی بعد از عمل تا پنج روز ترشح دارد. اگر این ترشح بیش از این مدت طول بکشد ممکن است علت آن عفونت باشد و پزشک باید آن را بررسی کند

پس ادامه یافتن ترشح بعد از جراحی، یا قطع شدن ترشح و شروع مجدد آن بعد از یکی دو هفته هم میتواند از علائم عفونت باشد.

این ترشحات ممکن است آبکی یا چرکی باشند.

ممکن است تنها علامت عفونت بوجود آمدن یک کورک در لگن یا ران بعد از گذشت چند ماه یا چند سال از جراحی باشد که از آن چرک خارج شود و این ترشح چرکی هیچوقت قطع نشود و ماهها و سالها ادامه پیدا کند.

ولی شایعترین علامت عفونت محل مفصل مصنوعی درد است. احساس درد در لگن بعد از جراحی در محل کشاله ران یا در ران یا در باسن از مهمترین علامت های عفونت است.

این درد ممکن است از همان بعد از جراحی وجود داشته باشد و یا ممکن است بیمار بعد از عمل مدتی درد نداشته باشد و بعد از مدتی احساس درد در لگن او شروع شود.

درد معمولا با راه رفتن بیشتر میشود.

تشخیص عفونت بعد از تعویض مفصل چگونه است

وقتی پزشک با مشاهده علامت هایی که ذکر کردم به وجود عفونت شک کرد درخواست عکس و آزمایش میدهد. اگر نتایج عکس و آزمایش ها شک او را تایید کردند برای تایید نهایی وجود عفونت باید یک سوزن از راه پوست به اطراف محل مفصل مصنوعی وارد شده و مقداری از مایع اطراف مفصل کشیده شده و به آزمایشگاه ارسال شود.

آزمایشگاه با بررسی این مایع مشخص میکند که آیا عفونتی وجود دارد یا خیر. این مهمترین و نهایی ترین و قطعی ترین راه تشخیص عفونت است.

درمان عفونت مفصل مصنوعی لگن چیست

درمان عفونت مفصل مصنوعی میتواند بسیار مشکل باشد.

اگر عفونت فقط محدود به پوست باشد ممکن است با تجویز آنتی بیوتیک درمان شود.

اگر عفونت عمقی تر باشد و در چند هفته اول بعد از جراحی شناسایی شود معمولا درمان جراحی مجدد است. در این جراحی پزشک بافت های عفونی را از محل عمل خارج کرده و سر مفصل مصنوعی و لایه پلی اتیلنی را عوض میکند و زخم را شستشو میدهد.

اگر عفونت مفصل مصنوعی بعد از چند ماه از جراحی یا به مدت طولانی تری بعد از آن مشخص شده باشد درمان بسیار مشکل تر میشود.

در این موارد همانطور که قبلا گفته شد میکروب ها به فلز مفصل مصنوعی میچسبند و در اطراف خود یک محافظ ژله ای درست میکنند که هیچ آنتی بیوتیکی از آن عبور نمیکند.

پس در این موارد تجویز دارو به تنهایی کمکی به درمان بیمار نمیکند و باید از جراحی کمک گرفت.

برای درمان این بیماران راهی بجز خارج کردن کل مفصل مصنوعی نیست. تا مفصل مصنوعی در بدن هست عفونت هم هست و ریشه کن نمیشود.

پس با عمل جراحی کل مفصل مصنوعی از بدن بیمار خارج شده و بافت های مرده و عفونت هم همینطور از بدن بیمار خارج میشوند.

سپس به مدت چند ماه به بیمار آنتی بیوتیک تزریقی قوی داده میشود. پس از آن بررسی میشود که آیا عفونت از بین رفته است یا خیر.

اگر بررسی ها نشان داد که عفونت از بین رفته است یک عمل جراحی مجدد صورت گرفته و یک مفصل مصنوعی جدید برای بیمار کار گذاشته میشود.

مسلما مفصل جدید بزرگتر و پیچیده تر از مفصل قبلی است و کارگذاشتن آن هم از مفصل قبلی مشکل تر است.

پیشگیری از عفونت جراحی تعویض مفصل

برای پیشگیری از عفونت مفصل مصنوعی باید تمام عواملی که گفتیم میتوانند زمینه عفونت را فراهم کنند حذف شوند.

قبل از جراحی باید هرگونه منبع عفونت در بدن کشف و درمان شوند و هر عاملی که زمینه ساز بروز عفونت آینده است هم کشف و حذف شود

بیماری های زمینه ای مانند دیابت یا چاقی یا سوء تغذیه، کم خونی، مشکلات قلبی، ریوی، کلیوی، کبدی و دیگر مشکلات داخلی تا حد امکان درمان و کنترل شوند.

مصرف سیگار و مواد مخدر قطع شوند.

پزشک و پرسنل جراحی هم با بهتر کردن کیفیت جراحی و کیفیت اطاق عمل و محیط بیمارستانی سعی میکنند خطر عفونت را به حداقل برسانند.

نتیجه گیری

عفونت بعد از تعویض مفصل عارضه ای نادر است که احتمال آن در جراحی های اولیه یعنی تعویض مفصل هایی که برای بار اول است که انجام میشود زیر یک درصد است.

وقتی جراحی برای بار دوم یا چندم انجام میشود یا جراحی پیچیده تر است احتمال آن بیشتر میشود.

پیشگیری از آن کمک و هوشیاری هم بیمار و هم پزشک و پرسنل بیمارستانی را طلب میکند. در سال های اخیر پیشرفت های زیادی در زمینه کنترل و کمتر کردن احتمال بروز و خطر این عفونت ها بدست آمده است.