علت درد بعد از تعویض مفصل لگن

مهمترین علت انجام جراحی جایگزینی مفصل ران از بین بردن احساس درد در لگن است ولی متاسفانه گاهی اوقات درد بعد از انجام دادن این جراحی از بین نمیرود. یا مدتی از بین میرود و بعد دوباره شروع میشود.

درد های بعد از این جراحی یک علت نداشته و علل زیادی دارند. شایعترین علت آنها دردهای ناشی از مشکلات ستون مهره است ولی مشکلات دیگری مانند عفونت ها، لق شدن پروتز، واکنش غیر معمول بدن به مفصل مصنوعی، التهاب تاندون، شکستگی ها یا علل دیگر میتوانند موجب درد شوند.

در این نوشته در این باره یاد میگیریم که چرا درد لگن در بعضی بیماران بعد از جراحی تعویض مفصل خوب نمیشود یا گاهی اوقات حتی بیشتر میشود.

مشکلات ستون مهره که موجب درد بعد از عمل تعویض مفصل لگن میشوند

این شایعترین علت باقی ماندن درد بعد از جراحی توتال هیپ است.

گاهی اوقات بیمار هم مشکلات ستون مهره مانند تنگی کانال نخاعی و هم سائیدگی در ناحیه مفصل لگن دارد. هر دو اینها میتوانند موجب حس درد در لگن شوند.

وقتی بیمار به متخصص ارتوپدی مراجعه میکند و عکس لگن میگیرد متخصص ارتوپد به او میگوید علت حس درد در لگن تو آرتروز لگن است و با جراحی تعویض مفصل خوب میشوی.

جراحی انجام میشود. البته درد تا حدودی خوب میشود ولی نه خوب خوب.

بعد از مدتی بیمار مجددا به پزشک مراجعه میکند و میگوید لگن و بخصوص پشت باسن او درد میکند. پزشک از لگن عکس میگیرد ولی همه چیز طبیعی است و مفصل مصنوعی یا پروتز در وضعیت عالی قرار دارد.

اینجا اگر دکتر بررسی ستون مهره را انجام دهد متوجه تنگی کانال میشود. در غالب این موارد باور این نکته که علت احساس درد در لگن در کمر است برای بیمار مشکل است.

او درد را واقعا در لگن احساس میکند و کمر او یا کمی درد دارد یا ممکن است اصلا دردی نداشته باشد و وقتی پزشک به او میگوید علت احساس درد در لگن مشکل کمر است قبول این حرف پزشک برای او سخت است. ولی این واقعیت دارد.

بسیاری از دردهای با منشا ستون مهره در پشت باسن احساس میشوند بدون اینکه بیمار حتی ذره ای احساس درد در کمر داشته باشد.

در این موارد ممکن است بیمار نیاز به جراحی ستون مهره هم داشته باشد.

حالت دیگری هم وجود دارد. بیمار مورد نظر ما ممکن است روز اول که درد دارد یک راست به یک متخصص جراحی اعصاب مراجعه کند.

متخصص از وی ام آر آی کمر میگیرد و متوجه تنگی کانال نخاعی میشود و به او میگوید شما تنگی کانال دارید و اگر کمرتان را جراحی کنید درد تان خوب میشود. کمر جراحی میشود ولی درد خوب نمیشود.

بیمار به یک ارتوپد مراجعه میکند. از لگن او عکس میگیرند و مشخص میشود که مفصل لگن او سائیدگی دارد و نیازمند به جراحی تعویض مفصل است.

این مشکلات همانطور که گفتم به این علت بوجود میاید که خیلی از مشکلات ستون مهره و لگن همزمان در یک بیمار وجود دارند ولی پزشک ممکن است در ابتدا تنها متوجه یکی از آنها شود.

پس بسیاری از اوقات علت باقی ماندن درد بعد از عمل تعبیه مفصل لگن وجود بیماری در ستون مهره بیمار مثل تنگی کانال نخاعی است.

عفونت پروتز میتواند موجب احساس درد در لگن شود

عفونت محل جراحی از علل درد بعد از تعویض مفصل ران است. در این موارد همیشه عفونت از همان موقع بعد از جراحی وجود داشته است.

در خیلی از این بیماران احساس درد در لگن هیچگاه بعد از جراحی قطع نشده و بیمار بعد از جراحی همواره درد در ناحیه لگن داشته است. این یکی از خصوصیات بارز عفونت های بعد از جراحی است.

گاهی هم بعد از جراحی بیمار مدتی بدون درد بوده است. بعد از مدتی دچار عفونت میشود و درد شروع میشود.

درد ناشی از عفونت معمولا در شب ها هم قطع نمیشود. عفونت مفصل مصنوعی لزوما همراه با تب یا ترشح از محل جراحی نیست و گاهی تنها علامت آن حس درد در لگن است.

شک به عفونت پروتز لگن معمولا با کمک آزمایش خون داده میشود ولی تشخیص قطعی آن با نمونه برداری از مایع اطراف مفصل مصنوعی است.

برای تشخیص قطعی پزشک با کمک سوزنی که در اطراف مفصل مصنوعی وارد میکند مقداری از مایع اطراف آن را خارج کرده و به آزمایشگاه ارسال میکند.

با بررسی این مایع میتوان عفونت را تشخیص داد. با درمان عفونت میتوان درد را از بین برد. برای درمان عفونت در غالب موارد باید کل مفصل مصنوعی را از بدن خارج کرده و مفصل دیگری را جایگرین آن کرد.

لق شدن پروتز میتواند موجب احساس درد در لگن شود

لق شدن و شل شدن مفصل مصنوعی از علل مهم درد جراحی تعویض مفصل است. در این موارد معمولا بیمار بعد از جراحی برای مدتی درد ندارد.

به تدریج که مفصل شل میشود و شروع به حرکت میکند درد بیمار هم شروع میکند. درد ناشی از شل شدن مفصل معمولا در شروع حرکت بیشتر است و با راه رفتن هم بیشتر میشود.

تشخیص لق شدن مفصل مصنوعی معمولا با کمک رادیوگرافی ساده لگن است. پزشک با مشاهده تصویر مفصل مصنوعی در رادیوگرافی لگن و مقایسه آن با تصویر روزهای اول بعد از جراحی متوجه جابجا شدن مفصل میشود که نشانه شل شدن آن است.

اسکن رادیوایزوتوپ روش دیگر تصویربرداری است که میتواند به تشخیص این عارضه کمک کند.

برای درمان این وضعیت باید مفصل مصنوعی لق شده از بدن خارج شده و با یک مفصل جدید جایگزین شود.

التهاب تاندون میتواند موجب احساس درد در لگن شود

میدانیم که قسمتی از مفصل مصنوعی لگن از یک کاسه فلزی درست شده است.

گاهی اوقات لبه جلویی کاسه فلزی مفصل مصنوعی که در ناحیه لگن کار گذاشته شده است به یک تاندون لگن به نام تاندون ایلیوپسواس گیر میکند.

در این وضعیت حرکت تاندون بر روی لبه این کاسه فلزی میتواند موجب التهاب تاندون و بروز درد بعد از عمل تعویض مفصل لگن شود. درد این بیماران معمولا در بعضی حالا بیشتر میشود.

معمولا موقعی که عضله ایلیوپسواس منقبض میشود تاندون به لبه کاسه مفصل گیر میکند و درد بیشتر میشود. این انقباض در حین بالا و پایین رفتن از پله یا سوار و پیاده شدن از اتومبیل یا پوشیدن شلوار ایجاد میشود و درد هم معمولا در همین زمان ها است.

برای درمان این بیماران ممکن است از نرمش های کششی برای تاندون ذکر شده یا تزریق دارو در تاندون استفاده شود ولی اگر این درمان ها کمکی به بیمار نکردند ممکن است نیاز به جراحی بر روی تاندون و یا حتی نیاز به عوض کردن کاسه مفصل مصنوعی وجود داشته باشد.

واکنش بافتی به مواد آزاد شده از مفصل مصنوعی

براثر حرکت سر مصنوعی پروتز درون کاسه مصنوعی، بتدریج ذرات بسیار ریزی از سطوحی که بر روی هم ساییده میشوند آزاد و در محیط درونی بدن ریخته میشود.

گاهی اوقات بدن به این ذرات واکنش التهابی نشان میدهد یعنی اینکه سلول های دفاع ایمنی بدن این ذرات را میکروب تصور میکند و برعلیه آنها سمومی ترشح میکند تا آنها را از بین ببرد.

قطعا این سموم مواد را از بین نمیبرند ولی میتوانند به بافت های خود بدن آسیب بزنند و موجب التهاب بافت های اطراف مفصل مصنوعی شوند. این التهاب موجب درد میشود.

در صورت بروز این وضعیت ممکن است نیاز شود تا قسمت های متحرک مفصل مصنوعی عوض شوند.

بورسیت تروکانتر از علل احساس درد در لگن بعد از تعویض مفصل است

گاهی اوقات احساس درد در لگن بعد از جراحی تعویض مفصل به علت بورسیت تروکانتر است. بورس تروکانتر کیسه بافتی ظریفی است که بر روی استخوان تروکانتر در کناره لگن قرار گرفته است. التهاب این بورس را بورسیت میگویند. بورسیت موجب درد میشود. درد بورسیت در محل بورس یعنی در کنار تروکانتر در کناره خارجی لگن احساس میشود.

درمان این وضعیت در غالب موارد تزریق داروی کورتیکوستروئید درون بورس تروکانتر است.