آیا انجام فیزیوتراپی بعد از جراحی تعویض مفصل لگن لازم است. این سوالی است که بسیاری از بیماران قبل از جراحی میپرسند.
پاسخ کوتاه اینست که فیزیوتراپ باید به نزد شما بیاید و به شما آموزش بدهد.
اگر میخواهید بیشتر بدانید در این مقاله راجع به تاثیر فیزیوتراپی بر نتایج جراحی تعویض مفصل در ناحیه لگن اطلاعات کاملی را بدست خواهید آورد.
کلا تاثیر فیزیوتراپی بعد جراحی ها چیست
کلمه فیزیوتراپی در ذهن بسیاری از افراد با ارتوپدی قرین شده است. بعد از مراجعه به مطب متخصصین ارتوپدی برای درمان بسیاری از بیماران از فیزیوتراپی استفاده میشود و بعد از خیلی از اعمال جراحی ارتوپدی به بیمار توصیه میشود جلسات فیزیوتراپی را انجام دهد.
فیزیوتراپی در ارتوپدی چند هدف را دنبال میکند که در زیر تک تک آنها را توضیح میدهم.
فیزیوتراپی به هدف کنترل درد اندام
به منظور کنترل درد در سیستم حرکتی میتوان از روش های فیزیوتراپی استفاده کرد. فیزیوتراپیست برای نیل به این هدف معمولا از دستگاه هایی استفاده میکند.
این دستگاه ها معمولا با دو مکانیسم درد را کاهش میدهند. یا با ایجاد گرما در سطح پوست یا در عمق بافت موجب کاهش درد میشوند و یا با تاثیر بر روی رشته های عصبی که پیام های درد را از اندام به مغز میرساند شدت درد را کاهش میدهند.
تاثیر فیزیوتراپی در کاهش درد اندام دائمی نیست و موقتی است. تا وقتی فیزیوتراپی انجام میشود درد تا حدودی کنترل میشود و وقتی فیزیوتراپی متوقف شد درد شروع میشود.
این تاثیر فیزیوتراپی در کاهش درد را میتوان تا حدودی با تاثیر داروهای مسکن مقایسه کرد. داروهای مسکن هم تا موقعی که مصرف میشوند شدت درد را کاهش میدهند. پس تاثیر فیزیوتراپی در کاهش درد یک تاثیر تسکینی است.
آیا درد بعد تعویض مفصل را میتوان با فیزیوتراپی کاهش داد
پاسخ این سوال منفی است. بعد از جراحی بر روی پوست زخم جراحی وجود دارد. فیزیوتراپی برای کاهش درد از دستگاه هایی استفاده میکند که نمیتوان از آنها بر روی پوستی بر روی آن زخم جراحی وجود دارد استفاده کرد.
پس کنترل درد بعد از جراحی عموما به توسط داروهای مسکن انجام میشود و این جنبه از فیزیوتراپی کمکی به بیمار در دوران به از جراحی نمیکند.
ببینیم فیزیوتراپی چه تاثیرات دیگری در کمک به بیماران در مشکلات سیستم حرکتی دارد.
فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل لگن به هدف افزایش قدرت عضلات
فیزیوتراپی را در زبان انگلیسی physical therapy میگویند. یعنی درمان فیزیکی. منظور اینست که با یک سری حرکات فیزیکی سعی در درمان بیمار شود.
یکی از این حرکات اقداماتی است که برای تقویت عضلات اندام انجام میشود.
از مهمترین عوامل تاثیرگذار در بهبودی بسیاری از بیماری های ارتوپدی میزان قدرت عضلات اندام است. هرچه قدرت عضلات اندام بیشتر باشد علائم بیماری های ارتوپدی کمتر است.
پس بسیار طبیعی است که یک متخصص متبحر ارتوپدی در درمان طیف وسیعی از بیماری های سیستم حرکتی سعی کند توان عضلانی اندام را بیشتر کند.
تنها راه افزایش قدرت عضلات ورزش است. باید فرد بیمار حرکاتی را انجام دهد تا عضلات او به تدریج قوی شوند.
در اینجا توجه به دو نکته کلیدی بسیار مهم است.
یکی اینکه فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل، عضلات بیمار را قوی نمیکند. وظیفه فیزیوتراپ فقط اینست که حرکات ورزشی را به بیمار آموزش دهد. این خود بیمار است که باید حرکات را انجام دهد.
اینکه بیمار فکر کند فیزیوتراپ دست و پای بیمار را حرکت دهد و باید این کار عضلات تقویت میشوند به هیچ وجه اینطور نیست.
تنها حرکت دست و پا با اراده خود بیمار است که میتواند عضلات را تقویت کند. پس نقش فیزیوتراپ در اینجا فقط یک نقش آموزش دهنده است.
نکته مهم دیگر اینست که تقویت عضلات نیاز به زمان دارد. عضله یک شبه قوی نمیشود. ماه ها زمان لازم است تا انجام حرکات ورزشی مداوم بتواند عضلات را قوی کند.
تنها بعد از قوی شدن عضلات است که فیزیوتراپ و پزشک و بیمار به هدف مشترک خود میرسند.
آیا افزایش قدرت عضلات بعد از تعویض مفصل مهم است
جواب مثبت است و بسیار مهم است. در دوران بازپروری بعد از جراحی بیمار به بیمار نرمش هایی آموزش داده میشود.
انجام این نرمش ها و ورزش ها به توسط بیمار موجب میشود تا عضلات لگن تقویت شوند و قویتر شدن این عضلات به راه رفتن بهتر بیمار کمک میکند.
از مهمترین دلایل لنگیدن بعد از جراحی تعویض مفصل ضعیف بودن و ضعیف ماندن عضلات لگن است. تا وقتی این عضلات قوی نشوند لنگش بیمار ادامه پیدا میکند.
مهمترین ورزش برای قویتر کردن عضلات لگن راه رفتن است. به همین علت است که به همه بیماران توصیه میشود بعد از جراحی در اولین فرصت شروع به راه رفتن بکنند و در حد تحمل هر چه بیشتر راه بروند.
البته نرمش ها و ورزش های دیگری بجز راه رفتن هم هستند که روند تقویت عضلات لگن را تسریع میکنند. این نرمش و ورزش ها به توسط پزشک و فیزیوتراپ به بیمار آموزش داده میشود.
پس مهم است که بدانید وظیفه فیزیوتراپ در تقویت عضلات بعد از جراحی تعویض مفصل فقط آموزش است.
فیزیوتراپی به هدف افزایش انعطاف پذیری مفاصل
از دیگر اقدامات فیزیوتراپ بخصوص بعد از بسیاری از اعمال جراحی کار بر روی مفاصل برای بیشتر کردن دامنه حرکتی مفصل است.
فیزیوتراپ این کار را با حرکت دادن اندام انجام میدهد. او اندام بیمار را با دست گرفته و آن را به جهات خاصی حرکت میدهد. این حرکات موجب میشوند رباط ها و لیگامان ها و کپسول مفصلی اطراف مفصل بتدریج نرم شده و انعطاف پذیری مفصل افزایش یابد.
بعد از درمان بسیاری از شکستگی ها خشکی مفصلی ایجاد میشود و فیزیوتراپ میتواند با انجام حرکات ذکر شده تا حدود زیادی دامنه حرکتی مفصل را بهبود بخشد.
تاثیر فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل بر روی دامنه حرکتی مفصل ران
آیا فیزیوتراپی میتواند دامنه حرکتی مفصل ران را بعد از جراحی تعویض مفصل بیشتر کند. پاسخ منفی است.
خود جراحی تعویض مفصل با آزاد کردن کپسول مفصل ران میتواند خشکی مفصلی را تا حدودی برطرف کند.
غالب بیماران بعد از جراحی تعویض مفصل ترغیب میشوند راه بروند و روی صندلی بنشینند. همین نشستن روی صندلی و راه رفتن مفصل ران را در جهات مختلف به اندازه کافی حرکت میدهد تا نگذارد خشکی ایجاد شود.
اینکه فیزیوتراپ بعد از جراحی پای بیمار را با فشار به جهت هایی فشار دهد ممکن است موجب دررفتگی پروتز لگن شود و توصیه نمیشود.
پس فیزیوتراپی بعد از عمل تعویض مفصل لگن با هدف افزایش دامنه حرکتی مفصل ران عملا کاری بی فایده است.
فیزیوتراپی برای آموزش حرکت دادن اندام و راه رفتن
کمک دیگر فیزیوتراپی اینست که بعد از جراحی ها به بیمار آموزش دهد که دست یا پایش را چگونه به درستی حرکت دهد.
بعد از بعضی جراحی های پا بیمار بعد از عمل باید با واکر یا عصای زیر بغل راه برود. روش راه رفتن با این وسایل را فیزیوتراپ به بیمار آموزش میدهد.
روز بعد از جراحی هم فیزیوتراپی در بخش حضور یافته و به بیمار کمک میکند که سرپا بایستد و با کمک واکر یا دو عصای زیر بغل راه برود.
به او یاد میدهد که چگونه بر روی صندلی بنشیند. چگونه از توالت فرنگی استفاده کند. چگونه بر روی تخت دراز بکشد و چگونه از حالت درازکش بر روی تخت بلند شود و بنشیند و بعد بایستد.
اینجا هم بیشتر کار فیزیوتراپ آموزش بیمار است.
نیاز به چند جلسه فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل دارم
این سوال را خیلی از بیماران قبل یا بعد از جراحی میپرسند.
فیزیوتراپی بعد از جراحی تعویض مفصل فقط محدود میشود به یکی دو جلسه ای که فیزیوتراپ در بخش حضور یافته و نرمش های طبی بعد جراحی را به بیمار آموزش میدهد و به او طرز درست راه رفتن با واکر یا عصا را یاد میدهد.
بعد از آن نیازی به مراجعه مکرر به فیزیوتراپ نیست.