سیگار و تعویض مفصل لگن

تعویض مفصل لگن میتواند درد لگن ناشی از خرابی مفصل ران را از بین ببرد و لنگش بیمار را تا حدود زیادی درمان کند. این جراحی اگر درست انجام شود در غالب موارد نتایج قابل پیش بینی و خوبی را نشان میدهد.

با این حال عوامل زیادی میتوانند بر نتیجه این جراحی تاثیر مثبت یا منفی داشته باشند. یکی از این عوامل مصرف سیگار یا هر گونه دخانیات دیگر به توسط بیمار است. در این مقاله تاثیر سیگار بر جراحی تعویض مفصل لگن و ران بررسی میشود.

سیگار و سلامت

طبق آمار بیش از یک میلیارد نفر در دنیا از سیگار استفاده میکنند. در دهه های اخیر تعداد سیگاری ها در کشورهای پیشرفته در حال کاهش و در کشورهای در حال توسعه در حال افزایش است.

در ایران به نظر میرسد حدود ده درصد جمعیت بالای 18 سال و یک چهارم مردان از سیگار استفاده میکنند.

سیگار حاوی بیش از هفت هزار ماده شیمیایی است که حداقل 69 تای آنها سرطان زا هستند. سیگار به علت دارا بودن نیکوتین اعتیاد آور است.

مهمترین اثرات سیگار بر بدن عبارتند از

• افزایش بروز بیماری های قلبی و فشار خون و سکته مغزی
  
• افزایش بروز بیماری های ریوی
  
• افزایش بروز سرطان های دهان، حنجره، مری، مثانه، معده، پانکراس و کلیه
  
• افزایش احتمال پوکی استخوان
  
• تاخیر در جوش خوردن شکستگی و بهبود زخم بعد از جراحی

تاثیر سیگار بر جراحی تعویض مفصل لگن و ران

مطالعات زیادی نشان داده است که مصرف سیگار و دخانیات بر نتایج جراحی تعویض مفصل لگن تاثیر منفی دارد. بعد از هر جراحی احتمال بروز عوارض ناخواسته وجود دارد. احتمال بروز عوارض و مشکلات بعد از جراحی در افراد سیگاری دو برابر افراد غیر سیگاری است.

 اثرات سیگار بر جراحی تعویض مفصل لگن را میتوان به دو دسته تقسیم کرد.

یک دسته از اثرات بر روی کل بدن هستند. مثلا وقتی یک سیگاری جراحی تعویض مفصل ران انجام میدهد احتمال بروز عفونت ریوی یا عفونت ادراری بعد از جراحی در او بالاتر از افراد عادی است.

همچنین احتمال اینکه این افراد بعد از جراحی دچار سکته قلبی یا مغزی شوند بیش از افراد غیر سیگاری است و احتمال بروز لخته در ساق یا در ریه سیگاری ها بعد از جراحی تعویض مفصل لگن بیش از افراد غیر سیگاری است که همین جراحی را انجام داده اند.

دسته دیگر عوارض مخصوص به خود مفصل مصنوعی هستند.

مطالعات متعدد نشان داده است که احتمال عفونت محل جراحی تعویض مفصل لگن در افراد سیگاری بیشتر از افراد عادی است و بعد از جراحی احتمال اینکه مفصل مصنوعی کار گذاشته شده لق شود هم بیشتر از غیر سیگاری ها است.

به این ترتیب انتظار میرود عمر مفصل مصنوعی در یک فرد سیگاری کمتر از افراد غیر سیگاری باشد.

به نظر میرسد که مواد شیمیایی درون دود سیگار که از طریق ریه وارد جریان خون میشوند میتوانند موجب کاهش ارسال اکسیژن به سلول های استخوانی شده و ممکن است تاثیر مخرب سیگار بر استخوان ناشی از این پدیده باشد.

یکی از مواد مهم موجود در سیگار که خواص اعتیاد آور داشته و وابستگی ایجاد میکند نیکوتین است. مهمترین متابولیت نیکوتین، کوتینین نام دارد.

یعنی مقداری از نیکوتین در بدن به کوتینین تبدیل میشود. با بررسی میزان کوتینین خون در آزمایشگاه میتوان فهمید فرد در چند روز اخیر به چه میزان سیگار کشیده است.

کلا تاثیرات مضر سیگار بر روی جراحی تعویض مفصل لگن ارتباط به تعداد و میزان مصرف آن دارد. هرچه میزان مصرف سیگار کمتر باشد تاثیر مخرب آن هم کمتر است.

وظیفه بیمار و پزشک قبل از جراحی تعویض مفصل لگن و ران

این وظیفه پزشک قبل از جراحی تعویض مفصل لگن است که بیمار را از مضرات سیگار با اطلاع کند. بیماران میتوانند با شرکت در گروه های ترک سیگار قبل از جراحی تعویض مفصل نسبت به کنار گذاشتن آن اقدام کنند.

توصیه میشود حداقل چهار تا هشت هفته قبل از زمان انجام جراحی مصرف سیگار قطع شده باشد و تا چند ماه بعد از جراحی این عدم استفاده ادامه یابد.

اگر بیمار بتواند سیگار را برای همیشه کنار بگذارد که چه بهتر و اگر نمیتواند حداقل در این چند ماه قبل و بعد از جراحی از آن استفاده نکند تا بتواند از جراحی تعویض مفصل لگن که برای او انجام میشود حداکثر استفاده را ببرد.

نکته مهم دیگر این است که استفاده از قلیان اثر بسیار مخرب تری نسبت به سیگار دارد. حجم دود و مواد مضری که در استفاده از قلیان وارد ریه و بدن میشود بسیار بیشتر از سیگار است و استفاده از قلیان را هم باید قبل از جراحی تعویض مفصل لگن کنار گذاشت.

و نکته آخر استفاده از تریاک و مواد مخدر است. متاسفانه بعضی از بیمارانی که به علت خرابی شدید مفصل ران دچار درد مزمن لگن شده اند برای فرار از این درد به مواد مخدر و تریاک پناه میبرند.

تریاک موجب میشود درد تا مدتی کمتر احساس شود. در این مدت مفصل به تخریب خودش ادامه میدهد. بعد از مدتی تخریب به حدی میرسد که مصرف مخدر دیگر نمیتواند درد را از بین ببرد و بیمار برای جراحی مراجعه میکند ولی در این چند سال مفصل چنان تخریب شده که جراحی اگر غیر ممکن نباشد بسیار سخت میشود.

هر چه جراحی سخت تر شود نتایج آن غیر قابل پیش بینی تر میشود.

مطالعات زیادی نشان داده که مصرف تریاک و مواد مخدر میتواند احتمال بروز عفونت بعد از جراحی تعویض مفصل لگن و ران بیشتر کند. پس استفاده از این مواد را حتی المکان باید از چند ماه قبل از جراحی تا چند ماه قبل از جراحی قطع یا حداقل کم کرد.