تعویض مفصل لگن و مصرف سیگار

نویسنده : دکتر مهرداد منصوری – متخصص ارتوپدی – جراح لگن و مفصل ران

تعویض مفصل لگن میتواند درد لگن ناشی از خرابی مفصل ران را از بین ببرد و لنگش بیمار را تا حدود زیادی درمان کند. این جراحی اگر درست انجام شود در غالب موارد نتایج قابل پیش بینی و خوبی را نشان میدهد.

با این حال عوامل زیادی میتوانند بر نتیجه این جراحی تاثیر مثبت یا منفی داشته باشند. یکی از این عوامل مصرف سیگار یا هر گونه دخانیات دیگر به توسط بیمار است. در این مقاله تاثیر سیگار بر جراحی تعویض مفصل لگن و ران بررسی میشود.

سیگار و سلامت

طبق آمار بیش از یک میلیارد نفر در دنیا از سیگار استفاده میکنند. در دهه های اخیر تعداد سیگاری ها در کشورهای پیشرفته در حال کاهش و در کشورهای در حال توسعه در حال افزایش است. در ایران به نظر میرسد حدود ده درصد جمعیت بالای 18 سال و یک چهارم مردان از سیگار استفاده میکنند.

سیگار حاوی بیش از هفت هزار ماده شیمیایی است که حداقل 69 تای آنها سرطان زا هستند. سیگار به علت دارا بودن نیکوتین اعتیاد آور است.

مهمترین اثرات سیگار بر بدن عبارتند از

• افزایش بروز بیماری های قلبی و فشار خون و سکته مغزی
• افزایش بروز بیماری های ریوی
• افزایش بروز سرطان های دهان، حنجره، مری، مثانه، معده، پانکراس و کلیه
• افزایش احتمال پوکی استخوان
• تاخیر در جوش خوردن شکستگی و بهبود زخم بعد از جراحی

تاثیر سیگار بر جراحی تعویض مفصل ران

مطالعات زیادی نشان داده است که مصرف سیگار و دخانیات بر نتایج جراحی تعویض مفصل لگن تاثیر منفی دارد. بعد از هر جراحی احتمال بروز عوارض ناخواسته وجود دارد. احتمال بروز عوارض و مشکلات بعد از جراحی در افراد سیگاری دو برابر افراد غیر سیگاری است.

 اثرات سیگار بر جراحی تعویض مفصل را میتوان به دو دسته تقسیم کرد.

یک دسته از اثرات بر روی کل بدن هستند. مثلا وقتی یک سیگاری جراحی تعویض مفصل ران انجام میدهد احتمال بروز عفونت ریوی یا عفونت ادراری بعد از جراحی در او بالا تر از افراد عادی است.

احتمال اینکه این افراد بعد از جراحی دچار سکته قلبی یا مغزی شوند بیش از افراد غیر سیگاری است. و احتمال بروز لخته در ساق یا در ریه سیگرای ها بعد از جراحی تعویض مفصل لگن بیش از افراد غیر سیگاری است که همین جراحی را انجام داده اند.

دسته دیگر عوارض مخصوص به خود مفصل مصنوعی هستند.

مطالعات متعدد نشان داده است که احتمال عفونت محل جراحی در افراد سیگاری بیشتر از افراد عادی است و بعد از جراحی احتمال اینکه مفصل مصنوعی کار گذاشته شده لق شود هم بیشتر از غیر سیگاری ها است. به این ترتیب انتظار میرود عمر مفصل مصنوعی در یک فرد سیگاری کمتر از افراد غیر سیگاری باشد.

به نظر میرسد که مواد شیمیایی درون دود سیگار که از طریق ریه وارد جریان خون میشوند میتوانند موجب کاهش ارسال اکسیژن به سلول های استخوانی شده و ممکن است تاثیر مخرب سیگار بر استخوان ناشی از این پدیده باشد.

یکی از مواد مهم موجود در سیگار که خواص اعتیاد آور داشته و وابستگی ایجاد میکند نیکوتین است. مهمترین متابولیت نیکوتین، کوتینین نام دارد. یعنی مقداری از نیکوتین در بدن به کوتینین تبدیل میشود. با برسی میزان کوتینین خون در آزمایشگاه میتوان فهمید فرد در چند روز اخیر به چه میزان سیگار کشیده است.

کلا تاثیرات مضر سیگار بر روی جراحی تعویض مفصل لگن ارتباط به تعداد و میزان مصرف آن دارد. هرچه میزان مصرف سیگار کمتر باشد تاثیر مخرب آن هم کمتر است.

وظیفه بیمار و پزشک قبل از جراحی تعویض مفصل ران

این وظیفه پزشک قبل از جراحی است که بیمار را از مضرات سیگار با اطلاع کند. بیماران میتوانند با شرکت در گروه های ترک سیگار قبل از جراحی تعویض مفصل نسبت به کنار گذاشتن آن اقدام کنند.

توصیه میشود حداقل چهار تا هشت هفته قبل از زمان انجام جراحی مصرف سیگار قطع شده باشد و تا چند ماه بعد از جراحی این عدم استفاده ادامه یابد.

اگر بیمار بتواند سیگار را برای همیشه کنار بگذارد که چه بهتر و اگر نمیتواند حداقل در این چند ماه قبل و بعد از جراحی از آن استفاده نکند تا بتواند از جراحی تعویض مفصل لگن که برای او انجام میشود حداکثر استفاده را ببرد.